Als konijnen goed verzorgd worden, kunnen ze wel twaalf jaar oud worden. Maar wat is nou een goede verzorging? Daar komt meer bij kijken dan je misschien denkt. Konijnen vragen veel ruimte, zorg en tijd. Kun je dit niet bieden, dan is een konijn geen geschikt huisdier voor jou. Lees hier alles over de voeding, het verblijf, inentingen en de verzorging van de vacht, de nagels en het gebit. Daarnaast is het belangrijk dat je weet hoe je pijn kunt herkennen, zodat je tijdig de dierenarts kunt inschakelen.
Wat eet en drinkt mijn konijn?
De gezondheid van je konijn wordt voor een groot deel bepaald door de voeding. Als planteneters eten konijnen voornamelijk hooi, droogvoer en groenten. Vezels zijn ontzettend belangrijk. Die zitten bijvoorbeeld veel in hooi, dat je onbeperkt mag geven. Je kunt de voeding aanvullen met wilgentakken om op te knagen en bepaalde kruiden die de darmflora bevorderen.
Daarnaast geef je natuurlijk dagelijks vers water. Dat moet constant beschikbaar zijn, want konijnen drinken ongeveer 30 keer per dag een klein beetje water. Er wordt nog vaak gedacht dat water aangeboden moet worden in een drinkflesje. Dit raden wij af. Konijnen moeten namelijk veel moeite doen om een druppel water uit het flesje te krijgen. Ga daarom voor een drinkbakje.
Nagelverzorging
Konijnennagels kunnen te lang worden als ze weinig graven of niet op een harde ondergrond lopen, omdat de nagels niet goed slijten. Daarom is het belangrijk om ze regelmatig te knippen.
Bij lichte nagels is goed te zien waar het doorbloed is (het ‘leven’). Je moet 2 tot 3 mm daar vanaf knippen. Bij donkere nagels kun je veilig het deel wegknippen dat uit de vacht steekt. Konijnen hebben vier tenen aan de achterpoten en vijf aan de voorpoten (inclusief een duimnageltje). Te lange nagels kunnen het doorbloedde deel langer maken, waardoor knippen lastiger wordt. Als je per ongeluk in het leven knipt, is dat pijnlijk maar niet gevaarlijk; het bloeden stopt vanzelf en kan gestelpt worden met bloem of een watje. Wees wel voorzichtig en probeer te voorkomen dat je (te ver) in het leven knipt. Je wil natuurlijk niet dat het een traumatische ervaring wordt. Durf je het niet zelf? Ga dan naar de dierenarts.
Belangrijk is om te voorkomen dat het konijn zijn pootje terugtrekt tijdens het knippen, want dan kan de nagel uit het nagelbed worden getrokken. Gebruik altijd een kattennagelschaartje en knip bij voorkeur met z’n tweeën totdat je ervaring hebt. Sommige konijnen ontspannen als je ze op hun kont zet. Tip: het plaatsen van tegels in het verblijf kan helpen om de nagels op natuurlijke wijze te laten slijten.
Vachtverzorging
Een konijn heeft in principe weinig vachtverzorging nodig. Een gezond konijn zorgt zelf voor het verzorgen van de vacht. Is jouw konijn in de rui? Dan is het wenselijk om de vacht regelmatig lichtjes te kammen.
Langharige konijnen
Extra uitdagend is de verzorging van langharige konijnen. Deze dieren zijn gefokt op een onnatuurlijke vacht die heel veel verzorging nodig heeft. Bovendien hindert een lange vacht de konijnen in hun functioneren. De vacht kan gaan klitten en er kan vuil in blijven hangen. Wij raden dan ook af om langharige konijnen aan te schaffen. Heb je een langharig konijn? Zorg dan dat je de vacht dagelijks controleert op klitten en minstens eens per week kamt, afhankelijk van de hoeveelheid klitten.
Belangrijk: ziet de vacht er niet goed uit (vuil, kale plekken)? Bezoek dan altijd zo snel mogelijk de dierenarts. Er kan sprake zijn van een huidziekte, zoals schurft. De dierenarts kan je ook helpen met het knippen van de nagels.
Pas ook op voor myiasis bij langharige konijnen! Dit is heel erg pijnlijk en loopt vaak dodelijk af. Bekijk onderstaand filmpje voor meer informatie.
Myiasis bij konijnen
Vliegen kunnen eitjes leggen in de vacht of huid van konijnen, vooral bij wonden, klitten of als er ontlasting in de vacht zit. Uit deze eitjes komen maden die levend weefsel van het konijn aanvreten, wat zeer pijnlijk is en vaak fataal afloopt. Konijnen verbergen zwaktes goed, dus problemen vallen vaak pas op wanneer maden zichtbaar worden. Inslapen is dan meestal de diervriendelijkste optie.
Voorkom myiasis (madeninfectie) door:
- Dagelijks konijnen te controleren op wondjes, klitten en ontlasting in de vacht.
- Kleine wondjes te desinfecteren en bij grotere of aanhoudende wonden een dierenarts te raadplegen.
- Klitten uit te kammen of weg te scheren.
- Ontlasting uit de vacht te verwijderen.
Langharige en pluizige konijnen lopen een hoger risico op myiasis; schaf deze liever niet aan en controleer ze extra goed.
Gebitsverzorging
Konijnen hebben een knaagbehoefte. Hun tanden en kiezen groeien continu door en ze moeten slijten voor een goed onderhoud. In de natuur knagen konijnen tijdens het eten en stukmaken van wortels bij het graven van holen. Huiskonijnen hebben hier hulp bij nodig: zorg ervoor dat ze verrijkingsmateriaal ter beschikking hebben, zoals wilgentakken.
Let goed op dat het gebit in orde is. Soms hebben konijnen te lange, te korte of scheve tanden, of hebben ze last van ontstekingen. Daarmee moet je met spoed naar de dierenarts, want als een konijn slecht eet kunnen de darmen stil komen te liggen. Dit is levensgevaarlijk.
Gebitsproblemen herkennen bij je konijn
Het gebit van konijnen groeit hun hele leven door en slijt normaal gesproken door het eten van ruwvoer zoals hooi en gras. Als het gebit onvoldoende slijt, kunnen tanden en kiezen in de wangen, tong of schedel groeien, wat kan leiden tot eetproblemen en versnelde doorgroei. Let op signalen zoals minder eten, kleinere keutels of half gekauwd hooi.
De snijtanden kun je zelf controleren: ze moeten recht afgesleten zijn en goed op elkaar aansluiten. Kiezen zijn moeilijker te inspecteren, maar asymmetrie of pijnreacties bij de kaak kunnen wijzen op doorgroei. Bij twijfel altijd een dierenarts raadplegen!
Voorkom gebitsproblemen door voldoende ruwvoer aan te bieden en overweeg geen dwergkonijntjes aan te schaffen, omdat zij vaker last hebben van gebitsproblemen.
Vaccineren
Er zijn twee nare ziektes bij konijnen die vaak een dodelijke afloop hebben: RHD (of VHD) en myxomatose.
- RHD is een virus dat door een ziek konijn uitgescheiden kan worden en ook lang buiten konijnen kan overleven. Het ziekteproces verloopt vaak snel en de konijnen bloeden dood, uit hun maagdarmkanaal of neus.
- Een ander naar virus is myxomatose. Dit verloopt wat trager. Vaak vallen de verdikte oogleden als eerste op. Deze ziekte loop ook vaak dodelijk af. Konijnen kunnen elkaar besmetten, maar ook stekende insecten zoals muggen kunnen de ziekte overdragen. Zo kan een konijn dat binnen leeft ook besmet raken.
Helaas is er voor beide ziektes geen medicijn, maar je kan je konijnen er wel tegen beschermen door ze jaarlijks te laten vaccineren. Heb je konijnen? Bescherm ze dan tegen deze nare en dodelijke ziektes en laat ze vaccineren!
Twijfel? Dierenarts!
Houd je konijn goed in de gaten. Gedraagt hij zich plotseling anders? Eet of drinkt hij meer of minder? Is hij drukker of juist rustiger dan normaal? Bezoek dan altijd zo snel mogelijk een dierenarts met kennis van konijnen. Konijnen zijn van nature prooidieren die uit overlevingsinstinct niet laten zien wanneer ze zich niet fit voelen. Een mooi overlevingsmechanisme, maar heel lastig voor jou. Als je ziet dat er iets mis is, speelt het meestal al langere tijd. Snel ingrijpen is dan ook van levensbelang.
Bekijk al onze Eerste Hulp Bij Konijnen videos over konijnen en wees voorbereid in geval van nood!