Konijnen communiceren met elkaar via lichaamshoudingen en geluiden. Dit doen ze op een subtiele manier. Zorg ervoor dat je de taal van je konijnen leert kennen. Hierdoor weet je wat ze aan jou vertellen en kun je ze een zo goed mogelijk leven geven!
Belangrijk: vertonen je konijnen tekenen van pijn, gedragen ze zich anders of willen ze niet eten? Ga dan meteen naar de dierenarts! Dat geldt ook als de konijnen langdurig signalen laten zien die wijzen op stress, angst, boosheid of irritatie. Is een medische oorzaak uitgesloten? Probeer dan te achterhalen waar de stress, angst, boosheid of irritatie vandaan komt. Dit kan namelijk ook komen door verkeerde huisvesting, gebrek aan een soortgenootje, niet de juiste match, veranderingen in de omgeving, te weinig schuilplekken, etc. Weet je echt niet wat de oorzaak is van het gedrag? Maak dan een afspraak met een gecertificeerde konijnendeskundige.
Angst
- Het konijn zit in elkaar gedoken of ligt plat op de grond, het lichaam is gespannen en de oren staan naar achter gericht: dit kan een teken van angst zijn, maar ook van pijn.
- Het dier is verstijfd en duikt in elkaar: dit kan duiden op angst of ziekte.
- De wangen worden naar binnen getrokken, waardoor de neus smal wordt: dit kan een teken zijn van angst, pijn of stress.
- Grommen/knorren: het konijn voelt zich bedreigd of vind iets niet leuk en kan gaan aanvallen.
- Hard met de tanden knarsen en in elkaar gedoken zitten, eventueel met grote ogen: dit kan duiden op angst, pijn of stress.
- Stampen: het konijn is bang en vindt dat er gevaar dreigt. Door te stampen waarschuwt hij andere konijnen. Ook kan een konijn stampen uit boosheid.
- Gillen/krijsen: konijnen kunnen dit geluid maken als ze erg bang zijn, in levensgevaar zijn of pijn hebben. Ook kan een konijn dit geluid uit angst en paniek maken voordat hij doodgaat (doodskreet).
Pijn
- Het konijn zit in elkaar gedoken of ligt plat op de grond, het lichaam is gespannen en de oren staan naar achter gericht: dit kan duiden op pijn of angst.
- Het dier is verstijfd en duikt in elkaar: dit kan een teken zijn van ziekte of angst.
- Het hoofd/de borst wordt op de grond gehouden met de kont omhoog: dit betekent meestal dat een konijn buikpijn heeft, bijvoorbeeld bij een gasbuik. Een gasbuik kun je herkennen aan een heel harde, of juist een zachte buik, onrust en een vreemde houding.
- Het hoofd wordt scheef gehouden: dit kan duiden op oorpijn.
- De wangen worden naar binnen getrokken, waardoor de neus smal wordt: dit kan een teken van pijn, angst of stress zijn.
- Hard met de tanden knarsen en in elkaar gedoken zitten, eventueel met grote ogen: dit kan duiden op pijn, angst of stress.
- Gillen/krijsen: konijnen kunnen dit geluid maken als ze erg bang zijn, in levensgevaar zijn of pijn hebben. Ook kan een konijn dit geluid uit angst en paniek maken voordat hij doodgaat (doodskreet).
Stress
- De wangen worden naar binnen getrokken, waardoor de neus smal wordt: dit kan een teken van stress, pijn of angst zijn.
- Hard met de tanden knarsen en in elkaar gedoken zitten, eventueel met grote ogen: dit kan duiden op stress, pijn of angst.
- Niezen: als konijnen stress ervaren, kunnen ze gaan niezen. Ook kan het een teken van boosheid of irritatie zijn.
- Haren uit het lichaam trekken: het konijn laat zien dat hij ongelukkig, verveeld of eenzaam is. In sommige gevallen is dit seksueel gedrag.
- Veel op elkaar rijden: dit is dominant gedrag dat konijnen vaak laten zien in een stresssituatie (zoals een te klein hok).
Boosheid en irritatie
- Op vier poten staan, de achterpoten aanspannen en de oren plat in de nek: het konijn staat op punt van aanvallen.
- Sproeien met urine: het konijn kan dit doen als hij agressief is.
- Met voorwerpen gooien: het konijn kan boos en geïrriteerd zijn en wil iets uit de weg hebben. Het kan ook speels gedrag zijn.
- Grommen/knorren: het konijn kan gaan grommen als hij iets niet leuk vindt of zich bedreigd voelt. Het dier kan gaan aanvallen.
- Niezen: als een konijn het ergens niet mee eens is, kan hij gaan niezen. Ook kan het een teken zijn van stress.
- Stampen: als konijnen boos zijn, kunnen ze gaan stampen. Ook kan een konijn stampen als er gevaar dreigt.
- Kort fluiten/blazen: het konijn laat zijn ongenoegen blijken.
- Achter elkaar aanrennen/jagen, met de staart omhoog: dit kan voorkomen als konijnen onenigheid hebben, maar het kan ook seksueel gedrag zijn.
- Kwispelen met het staartje: konijnen kunnen kwispelen als ze geïrriteerd zijn, maar ook bij bij opwinding.
Alertheid en nieuwsgierigheid
- Alert kijken met de oren naar voren: het konijn ziet iets interessants.
- Rechtop staan op twee achterpoten: het konijn is alert en nieuwsgierig. Het dier kijkt rond en onderzoekt wat er aan de hand is.
- Op vier pootjes staan met de achterpoten een beetje uitgestrekt en het hoofd omhoog: het konijn is alert en nieuwsgierig.
- Op drie pootjes staan/zitten en één pootje opheffen: het konijn is alert en wantrouwend.
- Het dier leunt naar voren en de oren staan naar voren, de ogen zijn groot, het hoofd is gespannen en de pootjes kunnen ver uit elkaar staan: het konijn is nieuwsgierig, maar voorzichtig. Het dier is een nieuw gebied, voorwerp of dier aan het onderzoeken.
- Stampen: een alert konijn dat gevaar ziet, kan gaan stampen om soortgenoten te waarschuwen.
Aandachttrekken
- De neus wordt tegen een lichaam geduwd/gestoten: het konijn trekt de aandacht.
- Het hoofd en de nek worden uitgestrekt, het hoofd wordt laag gehouden en de ogen kunnen dicht zijn: het konijn vraagt om aandacht, wil gewassen worden of tegen een soortgenootje aanliggen.
- Zacht bijten (nippen): het konijn eist aandacht en kan ongeduldig zijn.
- Stampen: in sommige gevallen kan stampen een manier zijn om aandacht te trekken. Kijk goed naar de andere lichaamssignalen, want stampen is meestal een teken van angst of boosheid.
- Zoemend rondjes om een soortgenootje of een mens heen lopen: soms doen konijnen dit om de aandacht te trekken. Het kan ook betekenen dat een konijn verliefd is.
Begroeten en kennismaken
- Elkaars neus aanraken: de konijnen begroeten elkaar en krijgen zo informatie over elkaar. De geur van de konijnen vertelt hun leeftijd, geslacht en de plaats in de rangorde.
- Elkaar besnuffelen: als konijnen elkaar helemaal gaan besnuffelen zijn ze nieuwsgierig naar elkaar.
Vriendschap
- Elkaar likken: konijnen kunnen elkaar of jou likken, als teken van vertrouwen en vriendschap. Ook kan likken te maken hebben met dominantie, maar dat is alleen zo als konijnen elkaar nog niet (lang) kennen.
Spelen
- Met voorwerpen gooien: dit kan baldadig gedrag zijn. Jonge konijnen zullen dit vaker doen dan oudere konijnen. Het kan ook een teken van boosheid en irritatie zijn.
- Achter elkaar aan rennen: konijnen kunnen achter elkaar aan gaan rennen als ze aan het spelen zijn.
Ontspannen
- Het konijn rolt op de zijkant of de rug, heeft een ontspannen houding en de oogjes kunnen gesloten zijn: het dier is erg relaxed en op zijn gemak.
- Plat op de grond liggen met een ontspannen houding, het hoofd ligt op de grond en de oren staan ontspannen naar de zijkant, soms met uitgestrekte pootjes: het konijn is ontspannen. Let wel op: een konijn kan ook languit op de grond liggen bij een gasbuik. In dat geval heeft het dier veel pijn en dringend medische hulp nodig. Een gasbuik kun je herkennen aan een heel harde, of juist een zachte buik, onrust en een vreemde houding.
- Zacht met de tanden knarsen (een zacht klepperend geluid): het konijn voelt zich prettig. Dit geluid laten konijnen soms horen als ze geaaid worden. Let wel op: als een konijn hard tandenknarst is dit een teken van angst of pijn! Kijk dus altijd goed naar de context en de andere lichaamssignalen.
Blij
- Tijdens het rennen in de lucht springen en zich draaien (binkie): het konijn is vrolijk.
- Met het hoofd schudden: een konijn dat vrolijk is, kan met zijn hoofd heen en weer gaan schudden.
Opwinding
- Kwispelen met het staartje: konijnen kunnen gaan kwispelen van opwinding, bijvoorbeeld als er lekker eten komt. Maar ze kunnen ook gaan kwispelen uit irritatie.
- De huid op de rug vlakbij de kont gaat op en neer, van voor naar achter: het konijn eet iets heel lekkers.
Territoriaal gedrag
- Met de onderkin over een voorwerp, ander dier of mens wrijven (chinning): het konijn markeert zijn territorium en laat weten dat het voorwerp/dier/persoon van hem is.
- Overal keutelen: het konijn bakent zijn territorium af.
Dominant gedrag
- Op elkaar rijden: de konijnen bepalen hiermee de rangorde. Bij een stresssituatie (zoals een te klein hok) kan dit gedrag vaker voorkomen.
- Elkaar likken: het likken van soortgenoten kan in het begin van de koppeling met hiërarchie te maken hebben. Het konijn dat gewassen wordt, is het dominantst. Als de konijnen elkaar al langer kennen en een koppel zijn, dan is het likken een teken van vriendschap. In dat geval zullen ze elkaar over en weer likken.
Seksueel gedrag
- Achter elkaar aanrennen/jagen met de staart omhoog: dit is seksueel gedrag. Het kan ook wijzen op onenigheid tussen de konijnen.
- Elkaar besproeien met urine: dit kan ook seksueel gedrag zijn.
- Haren uit het lichaam trekken: een voedster die zwanger is en een nest wil maken, zal dit doen. Ook kunnen voedsters die schijnzwanger zijn dit gedrag vertonen. Let wel op: dit gedrag kunnen konijnen ook vertonen vanwege stress.
- Zoemend rondjes om een soortgenootje of een mens heen lopen: dit kan duiden op verliefdheid. het kan ook betekenen dat het konijn aandacht wil.
Heb jij hangoorkonijnen? Let dan op: zij communiceren anders met hun oren dan konijnen met rechtopstaande oren. Hieronder lees je wat de oren van jouw hangoorkonijnen zeggen:
- De oorpunten staan naar voren: het konijn is nieuwsgierig of alert.
- De oorpunten staan recht naar beneden: dit is een neutrale houding. Het konijn is ontspannen en kalm.
- De oorpunten staan naar achteren: het konijn laat dit zien bij angst, agressie of irritatie. Als de oren naar achteren worden getrokken, dan kan dit een waarschuwing zijn dat het dier zich bedreigd voelt en zichzelf wil verdedigen.
Uiteraard is het belangrijk om altijd naar de gehele situatie te kijken en ook naar de andere lichaamstaalsignalen (zoals de houding). Alleen naar de stand van de oren kijken is niet voldoende. En leer je konijnen echt kennen, door ze vaak te observeren. Op deze manier weet je precies wat ze jou vertellen.
Wil je meer weten over het gedrag van konijnen? Kijk dan op de onderstaande pagina’s!